در شرایطی که بازار به شدت رقابتیشده و عرضهی محصولات متنوع گسترش یافته، راز پیشرفت و موفقیت یک کسبوکار، تولید و توسعه محصول جدید است. امروزه با توجه به نیاز بازار و مشتریان، انتظارات از کالاها و خدمات مدام درحال تغییر و بالا رفتن است. بنابراین شما نباید تنها به محصولات موجود تکیه کنید بلکه برای موفقیت، نیاز به نوآوری، توسعه و عرضهی موفق کالاهای جدید دارید. در این مقاله توضیح میدهیم که توسعه محصول جدید چیست و مراحل، انواع و اهمیت آن را به طور کامل بیان میکنیم.
توسعه محصول جدید چیست؟
توسعه محصول جدید یا همان New Product Development (NPD) به فرآیند کامل ارائهی یک کالای جدید به بازار اشاره دارد. به عبارتی دیگر NPD مجموعهای از فرآیندهای طراحی، مهندسی و تحقیقاتی است که برای ایجاد و عرضهی محصول جدید به بازار با هم ترکیب میشود؛ برخلاف توسعه محصول معمولی، این روش درمورد توسعهی یک ایده کاملا نو تا پیادهسازی، اجرا و ارائهی آن به متقاضیان است. یک شرکت ممکناست ایدهای برای طراحی یک محصول کاملا نوین بدهد یا یک کالای موجود را برای رفع نیازهای جدید و درحال تکامل مشتریان،بهبود بخشد.
توسعه محصول جدید چه انواعی دارد؟
هنگامی به فرآیند NPD نیاز دارید که در یکی از سه دستهی زیر قرار بگیرید.
ارائه محصولات کاملا نوین به دنیا
اینها کالاهای نوآورانهای هستند که قبلا طراحی و توسعه نیافتند. این محصولات ظرفیت ایجاد بازارهای کاملا جدید را دارند. به عنوان مثال اولین کامپیوترهای شخصی را درنظر بگیرید که محاسبات را وارد خانه کردند؛ یا عرضه اولیه گوشیهای هوشمند که نحوه ارتباطات و دسترسی به اطلاعات را متحول کردند. این نوع محصولات اغلب با ریسک بالایی همراه هستند و پذیرش آنها در جامعه ممکن است زمانبر و سخت بنظر برسد؛ اما درصورت موفقیت، پتانسیل دریافت پاداش و سودآوری زیادی را دارند.
محصولات جدید شرکت
این نوع اقلام در حال حاضر در بازار وجود دارند اما تا به حال در شرکت شما تولید و عرضه نشدند. برای مثال یک کمپانی آرایشی مردانه که در ابتدا فقط برروی ابزار مراقبت از ریش متمرکز بود،اکنون محصولات مراقبت مو مانند شامپو را نیز تولیدکند. این حرکت پیشنهادات تجاری را گسترش میدهد و مشتریان بیشتری را جذب میکند.
اضافه شدن به خطوط تولید موجود
این کار شامل معرفی نسخههای جدید و بروزرسانی محصولات موجود است. مانند بهروزرسانیهای نرمافزاری که قابلیتهای جدید مانند بهبود امنیت، رفع اشکالها و بهبود رابط کاربری را ارائه میدهند. بازنگری در طراحی، مواد یا فرآیند تولید یک کالای قدیمی برای بهبود عملکرد، دوام، قیمت و… نیز در این دسته قرار میگیرد.
هدف از این کار این است که کالای موجود، رقابتی و همسو با نیازهای درحال تحول مشتری و روندهای بازار توسعه یابد. به جای معرفی یک محصول کاملا جدید، این بهروزرسانیها به حفظ تازگی و جذابیت خط محصول فعلی برای مشتریان کمک میکند. همچنین حق انتخابهای بیشتری به آنها میدهد و نیازهای متنوع بازار را برآورده میکند.
برای توسعه یک محصول جدید چه گام هایی را باید برداشت؟
اگرچه فرآیند توسعه محصول جدید از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است اما میتوان آن را به ۷ مرحله اصلی تقسیم کرد.
۱- ایده پردازی و شناسایی نیاز بازار
ایدهپردازی شامل طراحی یک ایده کاملا نوین یا راهحلهایی برای بهبود کالاهای موجود است. درطول کشف محصول،شرکت روندهای بازار را بررسی میکند، تحقیقات محصول را انجام میدهد،نیازها و مشکلات کاربران را شناسایی و راهحلهای مفید برای حل آنها ارائهمیدهد. به عبارت دیگر کالاهای جدید باید مشکلات را حل کنند؛ این کار یا از طریق بهبود روشهای قبلی یا با ارائهی راهحلی کاملا نوآورانه که تا به حال استفاده نشده، صورت میگیرد. همچنین میتوانید با خواندن مقالهی راهنمای تشخیص بازار هدف، مخاطبان و مشتریان کسبوکار خود را بشناسید.
در اولین قدم با تجزیهوتحلیل درست باید نقاط ضعف، قوت، فرصتها و تهدیدهای محصول خود را بشناسید. سپس قسمتهایی از کالا که برای مشتریان مشکل ایجاد میکند را شناسایی و نقاطی که باعث رضایت خریداران بوده را تقویت کنید.
به طور کلی دو منبع اصلی برای ایدهی توسعه محصول جدید وجود دارد:
- ایدههای داخلی که از درون سازمان و شرکت خودتان مطرح میشود مانند تیم فروش، کارشناسان بازاریابی، بخش مهندسی، قسمت پشتیبانی مشتری و…
- ایدههای خارجی که از منابع بیرونی مانند آنالیز رقبا، بازخورد مخاطبان هدف و… سرچشمه میگیرد.
درنهایت هدف از این مرحله تولید حداکثر ایدههای متنوع با تمرکز بر ارائه ارزش و رضایت مشتریان است.
بیشتر بخوانید: فروش ارزش چیست و با چه هدفی دنبال می شود؟
۲- انتخاب ایده های برتر
این مرحله که با نام غربالگری ایده نیز شناخته میشود،حول بررسی و تحلیل تمام ایدهها و انتخاب آنهایی است که بیشترین شانس موفقیت را دارند. عوامل زیادی مانند مزایای موردانتظار برای مصرفکنندگان، منابع و تجهیزات شرکت، پتانسیلهای بازاریابی، بودجه و… بر روی تصمیمگیری در این مورد تاثیر میگذارد.
برای انتخاب ایدههای برتر، بهتر است با پرسنل خود مانند کارشناسان فروش و بازاریابی، مهندسان بخش فنی، مدیران مالی و…مشورت کنید و سپس تصمیم بگیرید.
۳- توسعه مفهوم و آزمایش آن
تمام ایدههایی که مرحله غربالگری را پشت سر میگذارند به مفاهیم تبدیل میشوند. مفهوم محصول به معنای شرح یا طرح اولیه ایده است. این طرح باید بازار هدف، قیمت پیشنهادی، ویژگیها و مزایای خاص کالا که احتمالا برای مشتریان جذاب است را نشان دهد. یک مفهوم همچنین باید هزینه تخمین طراحی، توسعه و راهاندازی محصول را نمایش دهد.
توسعه مفاهیم به شما کمک میکند تا با تعیین میزان اهمیت و تاثیرگذاری هر مفهوم برای مشتریان، باارزشترین آنها را انتخاب کنید. هنگامی که مفاهیم را توسعه دادید، هریک از آنها را با گروهی از مصرفکنندگان آزمایش کنید. آزمایش مفهوم، روشی عالی برای اعتبارسنجی ایدهها توسط کاربران قبل از سرمایهگذاری زمان و منابع برای ساخت و توسعه محصول جدید است. با این کار ایده خود را با خریداران احتمالی به اشتراک میگذارید تا بینش مناسبی از بازار به دست آورید. درنهایت ارزیابی کنید که ایده محصول در بازار هدف چه اندازه قابل اجرا است.
۴- استراتژی بازاریابی و آنالیز بازار و کسب وکار
اکنون که مفهوم را انتخاب کردید، زمان آن رسیده که یک استراتژی بازاریابی اولیه برای معرفی محصول به بازار تعیین کنید. همچنین باید ارزش راهحل خود را از منظر تجاری بررسی و تحلیل کنید. استراتژی بازاریابی برای هدایت کالا در مسیر درست، قیمتگذاری و تبلیغ محصول جدید استفاده میشود. هنگامی که استراتژی بازاریابی برنامهریزی شد، با مدیریت محصول میتوان جذابیت تجاری ایده محصول را ارزیابی کرد.
آنالیز بازار نیز شامل بررسی و پیشبینی فروش، سود و هزینههای موردانتظار برای انجام فرآیند توسعه کالا است. اگر نتایج قابل قبول باشد و اهداف شرکت را برآورده کند، میتوان به سمت مرحله توسعه محصول حرکت کرد.
۵- توسعه و آزمایش محصول جدید
این مرحل شامل توسعه مفهوم کالا به یک محصول نهایی و قابل فروش است. معمولا این مرحله شامل ایجاد نمونه اولیه و آزمایش آن با کاربران برای مشاهدهی نحوه تعاملشان با محصول و جمعآوری بازخورد است. آزمایش نمونه اولیه به طراحان کالا این امکان را میدهد تا قبل از تحویل طرحها به تیم توسعه، هرگونه مشکل در استفاده یا نقص در قابلیتها را شناسایی و برطرف کنند.
به طور کلی یک کالای ایدهآل علاوه بر تامین رضایت مشتریان، از نظر فناوری امکانپذیر و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه خواهد بود.
۶- تست بازاریابی
بازاریابی آزمایشی شامل عرضه نهایی محصول به بازار نمونه برای ارزیابی عملکرد آن با روشهای مارکتینگ از قبل تعیین شده است. برای مثال میتوانید از تست آلفا که یک تست نرمافزاری برای شناسایی اشکالات قبل از ارائه نهایی به عموم است، استفاده کنید.
هدف از این مرحله، اعتبار بخشیدن به کل مفهوم و فرآیند توسعه محصول جدید و آماده شدن برای عرضهی کالا در سطح گسترده است.
۷- راه اندازی و تجاری سازی محصول
در این مرحله شما آمادگی لازم برای معرفی محصول جدید خود به بازار را دارید. ابتدا اطمینان حاص کنید که تیمهای محصول، بازاریابی، فروش و پشتیبانی مشتری وظایف خود را به درستی انجام میدهند. سپس با توجه به وضعیت اقتصادی شرکت و آنالیز رقبا، بهترین زمان برای ارائهی کالای جدید خود به بازار را تعیین کنید.
به این نکته دقت کنید که راهاندازی محصول بخشی از مرحله تجاریسازی است. راهاندازی بر معرفی اولیه محصول به بازار تمرکز دارد درحالی که تجاریسازی، کل جدول زمانی از توسعه محصول تا اشباع بازار را شامل میشود.
اهمیت NPD چیست؟
توسعه محصول جدید به دلیل نیاز شرکتها به حفظ مزیت رقابتی در بازار و رضایت مشتریان است. همچنین NPD به شما کمک میکند:
- با استفاده از تکنولوژیها و فناوریهای جدید صنعت خود به روز بمانید.
- با راهحلهای خلاقانه، رقبا را شکست دهید.
- محصولات بیشتری ارائه دهید و منابع درآمدی جدید کسب کنید.
- با تغییر نیازهای مشتری سازگار شوید.
- نوآوری و پیشرفتهای درون سازمانی را افزایش دهید.
- نتایج را بررسی و نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنید.
- تصویر برند خود را بهبود بخشید.
- کسبوکار خود را توسعه دهید و موفقیت را تضمین کنید.
سوالات متداول
توسعه محصول جدید چیست؟
توسعه محصول جدید، فرآیند کامل تبدیل یک ایدهی نو به یک کالای جدید قابل فروش است.
معایب NPD چیست؟
از معایب NPD میتوان به هزینهبر بودن، زمانبر بودن و ایجاد برخی مشکلات فنی حاصل از فرآیند تولید محصول جدید اشاره کرد.
تولید و عرضه یک کالای جدید به بازار چقدر زمان می برد؟
عوامل مختلفی از جمله پیچیدگی محصول، صنعت، منابع موجود، فرآیند بازاریابی و… در این امر دخیل هستند. بنابراین شما باید با توجه به نوع کالا، مدت زمانی که انتظار دارید هر یک از مراحل گفتهشده در بالا طول بکشد را درنظر بگیرید.
تفاوت بین توسعه محصول و مدیریت محصول چیست؟
این دو مفهوم ارتباط نزدیکی باهم دارند اما یکسان نیستند. تمرکز توسعه محصول بر ساخت آن است و شامل تبدیل ایدهها به واقعیت از طریق مراحلی مانند نمونهسازی و آزمایش است. درحالی که مدیریت محصول بر استراتژی پشت محصول تمرکز دارد؛ این شامل تعیین هدف، اولویتبندی ویژگیها و اطمینان از برآورده شدن نیازهای بازار است.