دنیای تجارت با استفاده از فناوریهای نوین به سرعت درحال تغییر روشهای سنتی و قدیمی است. اینترنت اشیا (IOT) یکی از بهروزترین و کاربردیترین تکنولوژیهای جهان مدرن امروزی است. جایگاه اینترنت اشیا در کسب وکارها و مشاغل زیادی تثبیت شده و به جزئی جداییناپذیر از فرآیندهای تجاری تبدیل شده است. این فناوری با امکان دسترسی هوشمندانه به دادهها و تجزیهوتحلیلهای آنی میتواند به تصمیمگیریهای آگاهانهتر، بهبود کارآیی و کاهش هزینهها کمک و شیوهی عملکرد مشاغل را متحول کند.
در این مقاله به جایگاه اینترنت اشیا در کسب وکارها، کاربردهای این تکنولوژی و مزیتهای رقابتی حاصل از آن میپردازیم.
اینترنت اشیا چیست؟
اینترنت اشیا مجموعهای از تجهیزات است که به سیمکارتهای مخصوص،حسگرها، نرمافزارها و سایر فناوریها برای اتصال وتبادل داده با سیستمهای دیگر ازطریق اینترنت مجهز میشوند. هدف از تعبیه این قطعات بر روی وسایل فیزیکی، ارتباط با کاربران، دستگاهها و سیستمها دیگر از طریق اینترنت و ارائه اطلاعات است. این دستگاهها میتوانند به سادگی یک ترموستات هوشمند یا پیچیدگی یک ماشین خودران باشند.
جایگاه اینترنت اشیا در کسب وکارها صرفا برای جمعآوری دادهها نیست؛ بلکه با غنیسازی دادهها از طریق تجزیهوتحلیل، بینشهای عملی و راهحلهای مفیدی به صاحبان بیزینس ارائه میدهد. درواقع قدرت IOT (Internet Of Things) در توانایی آن برای جمعآوری مقادیر انبوه داده، آنالیز سریع آن و استفاده از نتایج برای بهینهسازی فرآیندها است. همچنین این فناوری با استفاده از دستگاههای متصل و الگوهای یادگیری،برخی از نیازها را پیشبینی و بسیاری از مشکلات را قبل از وقوع، شناسایی میکند.
اهمیت و جایگاه اینترنت اشیا در کسب وکارها چیست؟
رقابت در حوزهی صنعت و تجارت در دهههای آینده تا حد زیادی با نحوهی استفاده شرکتها از تکنولوژیهای نوآورانه تعریف میشود. اینترنت اشیا نیز یکی از این فناوریهای کاربردی است که فرصتهای بیشماری را برای صاحبان کسبوکار و افراد عادی فراهم میکند.
نظارت و کنترل از راه دور،تعمیر و نگهداری پیشبینیکننده، تولید و توزیع سریعتر محصولات و اتوماسیون وظایف تکراری و زمانبر از جمله مزایای IOT است. این موارد سبب بهینهسازی فرآیندها، کاهش ضایعات، صرفهجویی در هزینهها و افزایش کارآیی کارکنان میشوند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که اهمیت و جایگاه اینترنت اشیا در کسب وکارها هر روز بیشتر میشود و پذیرش آن، آیندهی مشاغل را تضمین میکند.
درواقع این جهش فناوری برای همگام شدن با پیشرفتها نیست بلکه برای پیشبرد رشد کسبوکارها لازم و ضروری است. با پذیرفتن کاربرد اینترنت اشیا، شرکتها بهرهوری خود را افزایش و هزینههای عملیاتی را نیز به میزان قابل توجهی کاهش میدهند. بهطورکلی میتوان گفت که در بازار رقابتی امروز، استفاده ازIOT برای مشاغلی با عملکرد بهتر نسبت به سایر رقبا و دارای اهداف بزرگتر، ضروری است. بنابراین ادغام اینترنت اشیا در استراتژیهای تجاری برای شرکتهای کوچک و یا سازمانهای بزرگ، مترادف با استقبال از آینده و تضمین رشد و پیشرفت است.
IOT چه کاربردی در زندگی و مشاغل دارد؟
جایگاه اینترنت اشیا در کسب وکارها و کاربرد آن در زندگی بسیار گسترده و متنوع است. در ادامه برخی از مهمترین کاربردهای IOT در زندگی روزمره و صنایع مختلف را بررسی میکنیم.
دستیاران خانه
دستگاههایی مانند Amazon، Google Home و… به مرکز کنترل اکوسیستمهای خانههای هوشمند تبدیل شدند. استفاده از دستیاران موسیقی برای پخش صدا، بهروزرسانیهای آب و هوا، تنظیم تایمرها و کنترل سایر دستگاههای هوشمند داخل خانه از کاربردهای اینترنت اشیا است.
سیستم های روشنایی هوشمند
سیستمهای روشنایی هوشمند مجهز به IOT قادر به تنظیم میزان روشنایی، تغییر رنگها و کنترل نور محیط از راه دور از طریق تلفنهای هوشمند هستند. همچنین آنها میتوانند به نشانههای محیطی نظیر نورطبیعی خورشید یا حرکت اشخاص واکنش نشان دهند و سیستمهای روشنایی را کم، زیاد،فعال و یا غیرفعال کنند.
عینک های هوشمند و واقعیت مجازی
عینکهای هوشمند مانند عینک گوگل و سیستمهای واقعیت مجازی و افزوده برای ارائهی محتوای آموزشی، شبیهسازی محیطهای مختلف و یا بهبود تجربههای بازی کاربرد دارند. این تجهیزات با ایجاد محیطهای چند بعدی و ترکیب دنیای واقعی با مجازی، احساسات مخاطبان را در جهان فیزیکی افزایش میدهد.
بیشتر بخوانید: کاربردهای خلاقانه واقعیت افزوده و مجازی در واقعیت
سیستم های امنیتی خودکار
کاربرد اینترنت اشیا در مسائل امنیتی بسیار زیاد و تاثیرگذار بوده و امنیت منازل و شرکتها را تا حد قابل توجهی بهبود بخشیده است. دستگاههایی مانند دزدگیر و دوربینهای امنیتی میتوانند با کوچکترین فعالیت مشکوک، اطلاعات لازم را به مالکان گزارش دهند. حتی برخی از سیستمهای پیشرفته امنیتی قابلیت برقراری تعامل ازطریق صدای دوطرفه با بازدیدکنندگان و یا امکان تماس با پلیس در مواقع اضطراری را دارند.
سیستم های گرمایش و سرمایش
دستگاههایی مانند Nest Thermostat، تنظیمات زمانی و دمایی را برای بهینهسازی زمانبندیهای گرمایش و سرمایش، صرفهجویی در مصرف انرژی و کاهش قبوض آموزش میبینند. سیستمهای هوشمند گرمایش و سرمایش میتوانند زمانی که اعضای خانه یا کارکنان شرکت حضور ندارند را تشخیص و مصرف انرژی را متناسب با آن تنظیمکنند. همچنین قابلیت کنترل از راه دور را هم دارند.
صنایع پزشکی
هر روز جایگاه اینترنت اشیا در کسب وکارها و صنایع پزشکی و مراقبتهای درمانی محکمتر و بیشتر میشود. تجهیزات پزشکی هوشمند مانند دستگاههای تنفسی متصل به بیمار و مانیتورهای پوشیدنی قلب (هولتر مانیتورینگ) امکان نظارت مداوم بر وضعیت سلامتی بیماران را فراهم میکند. این تجهیزات مبتنی بر IOT به طور خودکار، دادهها را برای پزشکان و افراد موردنظر ارسال میکنند تا آنها تصمیمات آگاهانهتری درباره روند درمان بگیرند.
استفاده از IOT در سیستمهای نظارت از راهدور بهویژه برای کنترل شرایط بیماران قلبی و دیابتی جهت کاهش مراجعات و تشخیص زودهنگام عوارض مفید است.
ردیابی و مانیتورینگ
یکی از کاربردهای رایج تکنولوژی IOT، ردیابی و نظارت بر اشیا و داراییها است. این به معنای استفاده از دستگاههای ویژهای است که موقعیت و وضعیت اقلام ارزشمند مانند تجهیزات، ابزارها، وسایل نقلیه و… را ردیابی و نظارت میکنند. آنها این کار را با استفاده از فناوری GPS یا فرکانس رادیویی (RF) انجام میدهند.
همچنین این دستگاههای هوشمند میتوانند برای شناسایی و تایید داراییهای دوربرد استفاده شوند. یعنی کسبوکارها میتوانند موقعیت مکانی و وضعیت اموال خود را بدون نیاز به بررسی و حضور فیزیکی تایید کنند. این کار سبب صرفهجویی در زمان و هزینه و کاهش خطر سرقت میشود.
بخش خرده فروشی
کاربرد اینترنت اشیا در بخش خردهفروشی، انقلابی در نحوه عملکرد فروشگاهها و تعامل با مشتریان ایجاد کرده است. برای مثال قفسههای هوشمند مجهز به حسگرهای وزن وRFID میتوانند میزان موجودی را ردیابی و درصورت کمبودن موجودی یا جابهجایی اقلام به فروشندگان هشدار دهند.
همینطور چراغهای فعال اینترنت اشیا امکان ارسال پیشنهادات و توصیههای شخصی و سفارشی را به گوشیهای هوشمند مشتریان درحال حرکت در بخشهای مختلف فروشگاه میدهد. این کار نه تنها تجربه خرید شخصی سازی شده را بهبود میبخشد بلکه میزان فروش و وفاداری خریداران را نیز افزایش میدهد.
بخش صنعتی
بخش صنعتی از طریق نظارت و اتوماسیون پیشرفته به وسیله اینترنت اشیا، سود زیادی میبرد. برای مثال شرکت جنرال الکتریک از حسگرهای IOT برای پیشبینی نیازهای تعمیر و نگهداری تجهیزات تولیدی، کاهش زمان خرابی و افزایش عمر آنها استفاده میکند. برای این کار از حسگرهای اینترنت اشیا برای دریافت و آنالیز دادهها و در نهایت شناسایی مشکلات احتمالی قبل از وقوع استفاده میشود. این رویکرد به کسبوکارها کمک میکند تا از خرابیها و تعمیرات پر هزینه جلوگیری کنند و درحین حال کارآیی عملیاتی خود را نیز بهبود بخشند.
صنعت کشاورزی
کشاورزان با استفاده از دستگاههای اینترنت اشیا امکان پیشبینی آبوهوا، تعیین زمان ایدهآل برای برداشت محصولات، اندازهگیری و نظارت بر میزان مواد مغذی و رطوبت خاک و… را دارند. صنعت کشاورزی هوشمند و مجهز به فناوری IOT سبب بهینهسازی فرآیندها، بهبود عملکرد کشاورزان، کاهش ضایعات و درنهایت بدستآوردن نتایج بهتر و سودآوری بیشتر میشود.
مدیریت هوشمند زنجیره تامین
معمولا مدیریت زنجیره تامین یک کار مشکل و چالش برانگیز است که به لطف تکنولوژی و کاربرد اینترنت اشیا بسیار ساده شده است. با کمک الگوریتمهای مسیریابی هوشمند و مسریابی مجدد میتوان پیشبینیهای دقیقتری از زنجیره تامین بدست آورد؛ چرا که دستگاههای IOT متصل به بستهها میتوانند از طریق سیگنالهای GPS و RFID اطلاعات لحظهای از موقعیت مکانی خود ارائه دهند. بنابراین میتوان از این اطلاعات برای تصمیمگیری آگاهانه (مانند تغییر مسیر بستهها برای جلوگیری از تاخیر یا ازدحام) استفاده کرد.
با استفاده از برنامههای مدیریت هوشمند زنجیره تامین کارهایی مانند مدیریت موجودی، مدیریت ارتباط با فروشنده، کارآیی کارمندان و… بهبود مییابد. همچنین با این فناوری میتوان اطلاعات را به راحتی بین فرستندگان، گیرندگان، حاملها و… به اشتراک گذاشت تا شفافیت، مسئولیتپذیری، سرعت انجام کارها و… افزایشیابد.
خدمات شهری هوشمند
ارائه خدمات شهری مطلوبتر به مردم با استفاده از حسگرها و ابزارهای اینترنت اشیا به راحتی امکانپذیر است. برای مثال شرکت برق میتواند با دریافت و آنالیز دادههای حاصل از IOT، محل قطعی برق را بهسرعت شناسایی و اقدامات لازم را انجام دهد. مدیریت ترافیک، فراهم کردن امنیت عمومی، نظارت بر محیط زیست و… نیز از دیگر کاربردهای اینترنت اشیا در شهرهای هوشمند به شمار میروند.
محیط های اداری و دفتر
کاربرد اینترنت اشیا در محیطهای اداری معمولا برای بهینهسازی مدیریت منابع و ایجاد شرایط کاری بهتر است. استفاده ازسیستمهای روشنایی هوشمند و تهویه مطبوع باتوجه به محل قرارگیری کارکنان و تعداد نفرات باعث صرفهجویی در مصرف انرژی و شرایط کاری بهینهتر میشود. همچنین نظارت و مدیریت استفاده از منابع مانند پرینترها، دستگاههای قهوهساز، کامپیوترها و… از طریق حسگرهای IOT امکانپذیر است.
تحول صنایع مختلف با استفاده از تکنولوژی اینترنت اشیا
جایگاه اینترنت اشیا در کسب وکارها بسیار مهم و ویژه است به گونهای که پتانسیل تحول عظیم در چند صنعت بزرگ را دارد. این فناوری با بهبود کارآیی عملیاتی، کاهش مصرف انرژی و افزایش استراتژیهای مدیریت ریسک، پتانسیل ایجاد انقلاب در صنایعی مانند پزشکی، تولید،حملونقل و… را دارد.
بااستفاده از مدیریت بیدرنگ داده و اتوماسیون وظایف، شرکتها میتوانند کسبوکار خود را نوآورانهتر، کارآمدتر و همراه با صرفهجویی بیشتر در انرژی و هزینه ادارهکنند. بنابراین میتوان انتظار داشت که در سالهای آینده IOT سرنوشت بسیاری از مشاغل را تعیین میکند.